Plasm Network: Mảnh ghép smartcontract cho Polkadot

Plasm là gì?

Để người dùng có thể tận dụng đầy đủ thế mạnh của giao thức blockchain, dĩ nhiên cần phải có một ứng dụng cung cấp cho họ một giao diện để thuận tiện cho việc truy cập. Các ứng dụng hoạt động trên blockchain được gọi là Ứng dụng phi tập trung (dApps). Có vô số dApp được phát triển dưới dạng hợp đồng thông minh và các đoạn mã sẽ được triển khai trên blockchain, cung cấp tiện ích cho nhiều người khác nhau. Tuy nhiên, do tính chất phi tập trung của dApps, tốc độ xử lý vẫn còn khá chậm. Plasm Network sẽ giải quyết điều này.

Plasm là một thư viện module thời gian thực được xây dựng trên Substrate, là nơi cho phép các nhà phát triển có thể thêm các chức năng Plasma vào chuỗi Substrate của họ. Với việc sở hữu cho mình thư viện này, người dùng có thể có các blockchains mà việc mở rộng các blockchain này chỉ trong vòng vài phút. Substrate bao gồm 2 thành phần, Substrate Core và Substrate Runtime Module Library viết tắt là SRML. Plasm có thể tùy chỉnh các điều trọng yếu trên Substrate với SRML và tạo ra các chuỗi Substrate bản nguyên. Plasma là một giải pháp layer 2 để mở rộng quy mô cho blockchain, cho phép mở rộng bằng cách cơ cấu lại các tiềm năng về kinh tế nhằm vận hành blockchain một cách tự chủ mà không cần sự quản lý của nhà điều hành. Lý tưởng nhất là nó mang lại khả năng mở rộng vô hạn blockchain của các nhà phát triển.

Có thể hiểu Plasm Network là một cơ sở hạ tầng có thể mở rộng và khả năng tương tác với Web3.0 . Vì Plasm Network được xây dựng trên Substrate, cho nên Plasm rất có khả năng sẽ là một parachain của Polkadot trong tương lai, và sẽ hoạt động như một nền tảng hợp đồng thông minh có thể mở rộng. Điều này cho phép Plasm có cơ hội lấp đầy khoảng trống mà thiết kế của Polkadot để lại. Khả năng mở rộng rõ ràng là một trong những yêu cầu quan trọng nhất mà các nhà phát triển DApp có. Lý tưởng nhất là các nhà phát triển có thể xây dựng bất kỳ ứng dụng nào trên Mạng Plasm mà không cần phải xem xét khả năng mở rộng của nó.

Các vấn đề Plasm Network giải quyết

Plasm Network tập trung vào việc tạo ra nền tảng hợp đồng thông minh tốt nhất để các nhà phát triển dApps trên Polkadot không cần quan tâm nhiều đến cơ sở hạ tầng và có thể tập trung nhiều hơn vào dApp của họ. Lý tưởng nhất là các nhà phát triển có thể xây dựng mọi ứng dụng trên Plasm Network mà không cần phải lo tới khả năng mở rộng. Plasm Network giải quyết hai vấn đề đang là mối trăn trở nhất hiện tại: khả năng mở rộng và khả năng tương tác.

Khả năng mở rộng

Các blockchain mà không thể mở rộng quy mô theo thiết kế bởi vì cơ chế đồng thuận phi tập trung. TPS (Giao dịch mỗi giây) nhỏ hơn nhiều so với cơ sở dữ liệu tập trung và chắc chắn sẽ có giới hạn về dữ liệu có thể được lưu trữ trong mỗi block. Do đó, trong trường hợp một số lượng giao dịch tăng đột biến, thì người dùng có thể thấy các giao dịch của họ chưa được xác nhận hoặc đang chờ xử lý trong thời gian dài và thậm chí có thể bị thất bại, việc này đã tạo ra một trải nghiệm không tốt với những người dùng đã quen với mô hình truyền thống.

Khả năng mở rộng trên Plasm đang giải quyết các vấn đề sau:

• Tăng số lượng giao dịch trong mỗi giây (TPS)

• Chi phí giao dịch rẻ hơn

• Kết thúc một hành động nhanh hơn

Khả năng tương tác

Có rất nhiều blockchain khác nhau đang tồn tại nhưng hầu hết trong số chúng lại không thể tương tác với nhau, đây là một thiệt thòi vô cùng lớn cho hệ sinh thái blockchain. Để chuyển coin từ Bitcoin sang Ethereum, chúng ta cần gửi coin đó lên một sàn giao dịch tập trung, bán nó sang một loại coin khác và mới rút về ví. Điều này quá mất thời gian và việc làm này còn tốn một lượng chi phí không nhỏ. Polkadot là một giao thức phân đoạn cho phép các mạng blockchain khác nhau có thể tương tác với nhau một cách liền mạch. Cũng chính vì vậy cho nên Plasm Network đã kết nối với Polkadot để tận dụng khả năng tương tác này. Và từ đó có thể giúp cho các chain khác nhau có thể tương tác với nhau, cộng thêm khả năng mở rộng của mình thì đây chính là một giải pháp vô cùng tuyệt vời cho hiện trạng của các blockchain bây giờ.

Cấu trúc của Plasm Network

Vậy thì với một tham vọng là tro thành bên cung cấp smartcontract cho toàn bộ hệ thống của Polkadot, cấu trúc của Plasm cũng phải thể hiện được là mình sẽ đảm đương được nhiệm vụ to lớn này.

Chúng ta có thể thông qua hình ảnh bên dưới đê có một cái nhìn trực quan hơn: Bản chất Plasm Network là một blockchain layer 1 được xây dựng trên Substrate, hay có thể nói rõ hơn đó là các giao thức Plasma đa được tối ưu hóa.

Bên cạnh đó, đội ngũ của Plasm còn phát triển các module như:

• Plasma module trong đó bao gồm 2 module chính là: module vận hành và module cho việc staking của dapp. Plasm
• OVM (optimise virtual machine) module: đây sẽ là module đảm nhận việc call các contract Plasma và tương tác vói các ứng dụng sẽ triển khai trên Substrate
• Contracts module: là module đảm nhận việc chi trả thông qua adapter layer 1

Bên cạnh các module đang được phát triển, Plasm Network còn có thêm các tính năng, để có thể khuyến khích thêm cho người dùng sư dụng và góp phần cho hệ thống được vững mạnh.

• Operator trading: Operator Trading là một cơ chế mà ở đó sẽ có các hoạt động mua, bán các ứng dụng trên Plasm. Với cơ chế này, các dapp hoạt động sẽ có một khoản thưởng riêng. Việc này sẽ giúp cho các miner có khả năng được hưởng lợi rất nhiều nếu họ làm việc tốt. Và dĩ nhiên không phải ai cũng có thể làm một Operator trading, họ sẽ được chỉ định bởi các nhà phát triển. Các operator có cùng giá trị tương đương có thể hỗ trợ bằng cách trao lại cho nhau các quyền lợi mà họ có. Cơ chế này tạo ra lý do là hãy giả sử có một hoặc nhiều thị trường offchain mới, thì khi đó cơ chế này có thể giúp cho các thị trường mới có thể tương tác dễ dàng với Plasm Network.
• dApps reward: Đây một cơ chế khuyến khích dành cho các nhà phát triển hoặc những quản trị viên của các hợp đồng thông minh. Số reward này sẽ được khai thác khi có block mới đượ tọa ra. Chúng ta có thể thấy được trong hình dưới sẽ có 50% từ dapp reward sẽ được chuyển cho các nhà vận hành hợp đồng thông minh và các dapp nominator, với tỷ lệ là 40% cho các nhà vận hành và 10% cho các dapp nominator. Và để trở thành các operator, thì họ cần phải được đề cử bởi các nominator. Những operator có thể nhận được nhiều token PLM hơn nếu các hợp đồng thông minh đó được nhiều nominator đề cử. Ngoài ra, các operator có thể nhận được phần thưởng tương ứng với số stake của các hợp đồng thông minh mà họ sở hữu. Cơ chế này sẽ tạo động lực để các nominator stake vào các hợp đồng thông minh đó. Việc làm này đã giải quyết được bài toán đó là chi trả cho các quản trị viên. Chúng ta có thể thấy qua ví dụ dưới đây. 

• Lockdrop là một hình thức mà người tham gia sẽ khóa số coin của họ (ETH, DOT, KSM..) và họ sẽ nhận lại một lượng coin của dự án họ tham gia tùy theo số lượng bị khóa và thời gian khóa.

Tokenomic Plasm

Lockdrop

Như đã nói ở trên thì lockdrop cũng là một hình thức khác để nhận token PLM. Đợt lockdrop đầu tiên đã có 16.783 ETH được lock. Nhưng con số đã tăng một cách đáng ngạc nhiên với lần .lockdrop thứ 2 đã có 137.253 ETH được lock, có thể thấy được sự quan tâm từ cộng đồng đối với dự án Plasm là lớn như thế nào. Và những đợt trả token sẽ theo từng đợt, nhằm đảm bảo nguồn cung token được ổn định.

Lockdrop còn có một cơ chế khác đó là Multi-lockdrop, hay có thể gọi là lockdrop nhiều lần. Cơ chế này giúp hạn chế những người sở hữu lượng lớn token nếu số lượng mua ban đầu thấp, và còn để phân phối token được đồng đều hơn. Bên cạnh đó, độ bảo mật và tính toàn vẹn của một blockchain còn phải phụ thuộc vào phần thưởng cho các node và những người đang nắm giữ token. Việc lặp lại này có thể giúp cho Plam có thể hiểu được sự phân phối token với những người đang giữ nó, và nó cũng giảm chi phí bảo trì để khắc phục sự cố và các rủi ro khi thực hiện những đợt lockdrop riêng lẻ. Và các đợt multi-lockdrop phải đảm bảo phương trình là: a_1:a_2:a_3 = 6:5:4. Như ảnh minh họa dưới đây, số PLM trả cho người lockdrop đợt 1 là 1.200 PLM, sau đó với đợt thứ 2 là 1.000 và đợt 3 là 800. Tỷ lệ cho 3 đợt sẽ là 1200:1000:800 = 6:5:4

Token PLM

Token của Plasm Network là PLM, đây là một token tiện ích, và token PLM được sử dụng trong các trường hợp sau:

• Staking: tính năng dapp staking của Plasm là một tính năng mới lạ và chỉ có mỗi Plasm là hỗ trợ tính năng này trên hệ sinh thái Polkadot mà thôi. Những người stake PLM  trên dapp có thể nhận được phần thưởng từ việc làm này. Và cũng như đã nói ở trên, những người phát triển các dapp cũng có thể nhận được phần thưởng từ các nominator. Ngoài việc stake trên dapp, những người giữ PLM cũng có thể stake trên mạng lưới Plasm, có thể là từ các validator hoặc những collator. Việc làm này giúp cho mạng lưới được phi tập trung hơn, không quá hoàn toàn phụ thuộc vào những người quản lý mạng lưới.Tóm gọn lại thì staking cho sự đồng thuận, làm phần thưởng cho các validator và nominator.
• Chi phí giao dịch: dĩ nhiên mọi giao dịch trên bất kỳ blockchain nào cũng đều cần trả phí, và token PLM sẽ là chi phí cho các giao dịch trên mạng lưới Plasm.
• Quản trị: những người sở hữu token PLM cũng có thể tham gia vào việc quản trị thông qua việc bỏ phiếu và trưng cầu ý kiến. Tính năng này đã được lên kế hoạch và có thể sẽ cho ra mắt trong tương lai tới.
• Bởi vì Plasm là một nền tảng layer 1 và nó hỗ trợ triển khai layer 2. Cho nên những nhà phát triển các dapp trên layer 2 cũng có thể stake vào các hợp đồng thông minh tại layer 1 và từ đó họ có thể tạo ra các ứng dụng trên layer 2. Đây cũng là một điều tốt cho đôi bên, các nhà phát triển layer 2 có thể tận dụng hệ thống của Plasm và ngược lại, Plasm cũng có thể phát triển hệ sinh thái của mình trở nên to lớn hơn.

Roadmap

• dAppsStaking module

• Ovm + Plasma module

• Real time Lockdrop module

• Plasm Network tham gia vào hệ sinh thái Polkadot như một Parachain

Cộng đồng của Plasm Network

Có thể thấy được rằng cộng đồng của Plasm Network rất rộng, bao gồm những dự án lớn đượ xây dựng trên Polkadot như Phala Network, Crust, Reef, Acala…

Tổng kết

Có thể thấy một điều khá rõ rằng Plasm Network chính là mảnh ghép còn thiếu trong hệ sinh thái của Polkadot. Smart contract là một tính năng rất cần thiết với một hệ sinh thái chú trọng nhiều về khả năng tương tác như Polkadot. Plasm Network là người làm việc này, với các module như OVM, Plasma, Contracts module, đây là những thứ giúp cho khả năng tương tác của Plasm với các dapp trên layer 2 sẽ trở nên liền mạch hơn. Chưa kể tới khả năng mở rộng của Plasm, tốc độ xử lý các giao dịch nhiều hơn, nhanh hơn, chi phí thấp hơn. Đây là những yếu tố rất quan trọng trong thời điểm mà các blockchain như ETH đang dần trở nên chậm hơn, và chi phí cho một giao dịch là quá cao. Còn chưa kể tới những lệnh call smart contract, thì đúng là những thứ làm nản lòng người mới tham gia vào blockchain. Hơn nữa, với việc sẽ chuẩn bị cho cuộc đấu giá một slot trên Parachain sắp tới, thì khả năng phát triển của Plasm Network còn lớn hơn nếu cuộc đấu giá đó thành công.

Xem thêm các bài viết liên quan tại đây

Giải đáp về Slot Parachain trên Polkadot

Cách để có slot Parachain trên Polkadot

 

Bài viết có sử dụng hình ảnh từ whitepaper PlasmNetwork

Plasm Network Community

Website | Twitter | Medium | Telegram 

Polka.Warriors Community

? Website | ? Tele ANN | ? Tele Chat | ? Twitter | ? Discord  | ? Facebook