Parachain bonding và chi phí
Khái niệm Bonding? Đây là một quy trình mà các token bị “đóng băng” để đổi lấy một số lợi ích khác. Ví dụ: staking là một hình thức bonding mà bạn có thể nhận được phần thưởng để đổi lấy việc đảm bảo an ninh mạng. Vậy tương tự, Bonding Token để đổi lấy một slot parachain trên PolkaDot.
Quá trình này có nghĩa là chi phí thuê một slot trên parachain sẽ hoàn toàn là bài toán về cung và cầu thị trường, thực sự rất khó để đưa ra giá trị ước tính của việc Bonding. Tuy nhiên, chúng ta có thể bắt đầu mường tượng ra được với đánh giá sau về tính khả dụng của DOT.
Polkadot cố gắng khuyến khích tỷ lệ stake lý tưởng ở mức 50% tổng số DOT. Giả sử có 100 slot parachains đang có sẵn (có thể là số slot tối đa trong trung hạn), điều này có nghĩa là chỉ 50% số DOT còn lại có sẵn cho việc Bonding parachain. Tất nhiên, điều này giả định rằng tỷ lệ stake lý tưởng đã được thực hiện, mọi người sẽ chỉ sử dụng DOT để stake hoặc bonding parachain và tất cả các slot parachain sẽ có giá như nhau.
Điều quan trọng là phải nhận ra được chi phí thực tế của một slot trên parachain không giống như giá trị của việc bonding parachain, vì lượng token bonding sẽ được trả lại vào cuối thời gian thuê. Để mô tả chi phí của parachain một cách dễ hiểu nhất thì đó chính là chi phí cơ hội từ việc không stake DOT đó.
Số lượng slot parachain hiện hữu
Mục tiêu hiện tại là Polkadot sẽ hỗ trợ tối đa 100 parachains. Số parachain được hỗ trợ có thể sẽ được thêm vào trước cuối năm nay và nhiều nhóm đã triển khai parachains trên mạng lưới thử nghiệm có tên Rococo. Tuy nhiên, sẽ mất một thời gian trước khi mainnet của Polkadot sẽ hỗ trợ đầy đủ 100 vị trí parachain. Các vị trí này có thể sẽ được thêm vào hệ thống dần trong vài năm tới cho đến khi đạt được 100 parachain.
Làm thế nào để các dự án có thể huy động tiền cho việc Bonding của họ?
Hầu hết các dự án muốn đứng vào vị trí một parachain là những dự án khởi nghiệp blockchain. Mà đa phần các dự án này thiếu nguồn quỹ và họ có thể không đủ khả năng chi trả khoản token bonding cần thiết cho một hợp đồng để đứng vào slot parachain. Hơn nữa, nhiều chủ sở hữu DOT có thể muốn các tùy chọn tiện ích khác thay vì chỉ stake. Do đó, các chủ sở hữu DOT sẽ bonding DOT cho dự án đó và đổi lấy một số lựa chọn mà họ muốn, ví dụ token gốc của dự án đó.
Nếu một dự án quyết định họ muốn đấu thầu cho một vị trí parachain sắp tới nhưng họ không có đủ vốn cần thiết cho việc này, thì họ có thể tạo IPO bằng cách sử dụng mô-đun huy động vốn cộng đồng Substrate. Ở đây sẽ chấp nhận các khoản cho vay DOT từ bất kỳ ai đang sở hữu DOT. Các khoản tiền được bảo đảm thông qua mô-đun này sẽ được chuyển vào một tài khoản trên Polkadot Relay Chain. Nếu dự án có thể đảm bảo đủ số tiền đóng góp để thắng đấu giá, thì các khoản vay DOT sẽ được trả lại cho người đóng góp vào cuối thời gian thuê parachain. Nếu dự án không thể đảm bảo đủ số tiền đóng góp và cuộc đấu giá bị thất bại, thì DOT sẽ được trả lại cho những người đóng góp ngay lập tức. DOT trong tài khoản này chỉ có thể được sử dụng để bonding slot parachain và các dự án không thể chuyển DOT ra khỏi tài khoản này. Vì mô-đun này nằm trên Polkadot Relay Chain, những người đóng góp có thể tin tưởng rằng khoản đóng góp DOT của họ luôn được an toàn và dù dự án đó thắng hay thất bại trong cuộc đấu giá người đóng góp vẫn sẽ nhận lại được DOT của mình (khi kết thúc hợp đồng thuê hoặc nếu cuộc đấu giá bị thất bại).
Với các đặc điểm trên, những người đóng góp trong quá trình huy động vốn từ cộng đồng này, về cơ bản thì họ đang thực hiện một khoản đầu tư nợ có bảo đảm bên trong parachain. Dự kiến các dự án sẽ thưởng cho những người đóng góp theo một cách nào đó nếu họ giành được slot parachain trong phiên đấu giá. Chẳng hạn như thưởng cho họ bằng các token của dự án đó. Mặc dù các điều khoản phần thưởng không được thực thi bởi mô-đun huy động vốn cộng đồng, nhưng có khả năng nhiều dự án sẽ muốn chỉ ra một số logic đảm bảo tính minh bạch trên chuỗi về cách những phần thưởng này được cung cấp.
Nếu chúng ta coi lợi nhuận từ việc stake (10-20%) là tỷ lệ hoàn vốn không có rủi ro của DOT, thì điều này cho phép các dự án có cơ sở để suy nghĩ về cách thưởng cho những người đóng góp cho đợt bán crowdsale DOT. Nhưng nếu nói lợi nhuận từ việc stake tương đương với lãi suất sẽ không có rủi ro thì nó không chính xác, vì việc stake sẽ đi kèm với rủi ro bị giảm lợi nhuận nhận được mặc dù giao thức sẽ đảm bảo con số lợi nhuận nhất định. Khi xem xét lợi nhuận kiếm được qua crowdsale, nó lại đúng. Mặc dù giao thức đảm bảo trả lại tiền gốc cho mọi người, nhưng nó không đảm bảo rằng dự án sẽ bồi thường cho họ bằng khoản hoàn vốn bổ sung.
Parachains chọn triển khai token gốc để có thể chọn trả thưởng cho những người đóng góp trên crowdsale (bonding DOT) bằng cách sử dụng chính token của họ. Trong trường hợp này, những người đóng góp crowdsale có thể sẽ có lợi nhuận nhiều hơn tỷ lệ hoàn vốn khi stake để bù đắp cho rủi ro token mới có giá cao hơn. Các dự án không cần thưởng token của họ cho việc tham gia crowdsale nhưng có quyền tự do lựa chọn bất kỳ phương pháp nào phù hợp nhất với họ. Một số tình huống thay thế điển hình như:
- Phần thưởng có thể được phát hành bằng stablecoin. Trong trường hợp này, khả năng lợi nhuận sẽ thấp hơn tỷ lệ hoàn vốn cho việc stake vì có rất ít rủi ro về giá và tiền gốc hoàn toàn an toàn, không bị cắt giảm.
- Phần thưởng có thể được phát hành bằng token DOT. Trong trường hợp này, có thể cung cấp một khoản lợi nhuận nhỏ hơn tỷ lệ hoàn vốn cho việc stake nhưng lớn hơn tỷ lệ hoàn vốn của stablecoin, vì sẽ có rủi ro về giá khi DOT biến động nhưng tiền gốc hoàn toàn an toàn và không bị cắt giảm.
Cuối cùng, người đóng góp khác nhau sẽ có các tùy chọn khác nhau và các dự án thậm chí có thể cân nhắc cung cấp các lựa chọn về lợi nhuận khác nhau.
Điều gì sẽ xảy ra nếu dự án không thắng một cuộc đấu giá parachain trong tương lai?
Dự án chỉ có thể mua các slot Parachain trong một khoảng thời gian hữu hạn từ hai năm trở xuống. Khi kết thúc hợp đồng thuê, slot sẽ được quay trở lại để bán đấu giá. Các dự án không giành được chiến thắng trong phiên đấu giá vị trí parachain tiếp theo này có bốn lựa chọn chính cần xem xét:
- Chuyển đổi chuỗi dựa nền tảng Substrate của họ thành một parathread . Mặc dù điều này sẽ không mang lại cho họ sự đảm bảo về thông lượng giống như parachain, nhưng họ vẫn có thể sử dụng khả năng tương tác và bảo mật được chia sẻ của Polkadot, nhưng theo mô hình trả tiền.
- Triển khai parachain trên mạng Kusama. Điều này sẽ đòi hỏi một số kế hoạch cần tính toán kỹ vì sẽ cần phải có một vị trí parachain có sẵn trên Kusama. Tuy nhiên, các yêu cầu về bonding parachain đối với Kusama có thể sẽ thấp hơn đối với Polkadot.
- Triển khai ứng dụng hoặc dịch vụ của họ trên một parachain hiện có thông qua các hợp đồng thông minh trong Solidity hoặc ink !. Chi phí phát triển cho việc này sẽ cao hơn, nhưng là một lựa chọn khá hợp lý cho các dự án muốn sử dụng các parachains hỗ trợ các phương pháp này.
- Chạy chuỗi dựa trên tính chất nền tảng của họ như một chuỗi đơn và kết nối với Polkadot qua các bridge (cầu liên kết các chuỗi với nhau). Điều này yêu cầu thu thập tài nguyên bảo mật làm trình xác nhận trên cầu nối chuỗi và chuỗi chính
Hai tùy chọn đầu tiên sẽ không yêu cầu thay đổi gì quá đáng kể đối với chuỗi dựa trên Substrate. Đối với tuỳ chọn (1), parathreads và parachains sử dụng một API giống hệt nhau, vì vậy không cần thay đổi. Đối với tuỳ chọn (2), vì Kusama và Polkadot sử dụng các cơ sở các đoạn code rất giống nhau nên chỉ cần có những thay đổi nhỏ không đáng kể (nếu có).
Điều quan trọng cần lưu ý là một parachain đương nhiệm sẽ không mất vị trí của họ ngay lập tức dù cho kết quả họ đã thua trong việc đấu giá cho vị trí đó. Sẽ có một khoảng thời gian sau khi kết thúc cuộc đấu giá và khi vị trí được chuyển cho người nắm giữ mới, khi đó vị trí đương nhiệm sẽ được chuyển lại, có thể sẽ là mỗi tháng.
Các mô hình bền vững của Parachain
Đối với nhiều dự án, có thể việc phải liên tục cố gắng huy động vốn cộng đồng cho các vị trí parachain là không cần thiết. Về mặt lý thuyết, quy mô của việc yêu cầu bonding dự kiến sẽ tăng theo thời gian với tốc độ gần bằng tỷ lệ lạm phát (tức là xấp xỉ 10% với các thông số hiện tại). Để đảm bảo tính bền vững, điều khả dĩ nhất đối với hầu hết các dự án đó là họ cần tập trung một phần vào việc phát triển nguồn dự trữ DOT của riêng họ để họ có thể chi trả một phần bonding cần thiết.
Một phương pháp để thực hiện điều này là thông qua ý tưởng về Quỹ tài chính có chủ quyền phi tập trung (dSWF). Được ban hành lần đầu tiên bởi Acala, đây là một quỹ trực tuyến sẽ tập trung vào việc mua đủ DOT để cuối cùng cho phép các dự án đảm bảo được vị trí parachain của riêng họ mà không cần sử dụng huy động vốn cộng đồng quá lớn dẫn tới việc gây ra rủi ro kinh tế. Điều này được giải thích khá chi tiết trong bài đăng trên blog của Acala, một phần phí giao dịch từ một dự án có thể được phân bổ cho một dSWF, ban đầu sẽ sử dụng các khoản phí này để có được DOT, stake chúng giữa các phiên đấu giá vị trí parachain và hủy bỏ chúng khi đến lúc dự án đấu giá một vị trí mới. Khi cơ sở người dùng của dự án tăng lên, phí giao dịch do dSWF nhận được cũng sẽ tăng theo, cho phép họ thu được ngày càng nhiều DOT, giúp cho dự án được tài trợ một phần cao hơn trong thời điểm parachain mà họ đang có theo thời gian.
Các dự án có token riêng của họ có thể muốn tăng số lượng token đó thông qua pallet staking và một phần lạm phát sẽ được thêm (có thể là phần lớn trong số đó) vào dSWF. Sau đó, các token này có thể được sử dụng bởi dSWF để có được DOT thông qua DEX hoặc bằng một cách thức khác.
Khuyến khích tác nhân Collator
Collators duy trì các parachains bằng cách thu thập các giao dịch và tạo các bằng chứng chuyển đổi trạng thái cho các trình xác thực. Phương pháp tốt nhất cho các chuỗi là có nhiều collator để đảm bảo các khối luôn có sẵn và tạo các bằng chứng chuyển đổi trạng thái các các trình xác thực. Tuy nhiên, collator chỉ có thể ảnh hưởng đến tính khả dụng của các khối và không hề tác động dến tính an toàn. Bạn chỉ cần một Collators trung thực để đảm bảo việc hiện hữu là quá đủ. Việc này làm cho vai trò của họ kém quan trọng và nhạy cảm hơn nhiều so với vai trò của trình xác thực. Mặc dù dĩ nhiên là có một tập hợp các Collators phân tán là điều quan trọng, nhưng điều này lại không quan trọng bằng việc có một tập hợp các trình xác thực phân tán.
Nhiều dự án yêu cầu các phương pháp khá hay đa phần là xoay quanh việc khuyến khích những collators và chúng tôi trình bày một số tùy chọn bên dưới:
- Khuyến khích những collators thông qua phí giao dịch cụ thể cho chuỗi của bạn. Bạn có thể muốn khởi chạy việc này bằng cách dự trữ một phần cố định token của bạn hoặc các loại phần thưởng khác để làm phần thưởng sớm, do đó, việc chạy một collators trước khi chuỗi của bạn có các giao dịch quan trọng là rất hợp lý.
- Nếu có thể, hãy tăng cường token của bạn thông qua bảng xếp hạng và sử dụng phần thưởng để khuyến khích những collators này. Đây có lẽ là cách dễ nhất để xây dựng một bộ các collators phi tập trung. Tuy nhiên, điều này có thể lại vượt quá mức mà vai trò của họ đóng góp. Nếu phương pháp này được sử dụng, mức lạm phát cho việc thưởng phải rất thấp thì có thể sẽ tốt hơn.
Nhiều dự án sẽ chọn tự chạy một phần của các collator nodes. Đây là phương pháp hay nhất để đảm bảo tính khả dụng.
Hàm ý cho các mô hình kinh tế của token
Những cân nhắc ở trên có những hàm ý sau đối với các mô hình kinh tế parachain liên quan đến token:
- Nói chung không cần phải tăng cường quá nhiều token để cung cấp phần thưởng cho những người đối chiếu.
- Các mô hình token nên có một số cơ chế cho phép các dự án tăng mức dự trữ DOT của họ, để họ có thể có một sự tài trợ bền vững cho việc thuê vị trí parachain và giảm mức tài trợ DOT bên ngoài dần theo thời gian. Một cách khá tiềm năng để thực hiện điều này là sử dụng mô hình dSWF được mô tả ở trên, dẫu cho token có lạm phát hay không thì vẫn nhận được token DOT.
Con đường phát triển của Parachain
Để việc xây dựng đạt hiệu quả tối ưu nhất trên Polkadot, các dự án nên thực hiện theo con đường phát triển sau:
- Triển khai parachain tren Rococo trước, đây là mạng lưới thử nghiệm parachain cho Polkadot và Kusama. Điều này sẽ cho phép dự án xác minh tính hợp lý của công nghệ của họ trước khi triển khai trên một nền tảng có hiệu quả kinh tế thực sự.
- Sau khi công nghệ được phát triển đầy đủ, parachain nên được triển khai trên Kusama . Kusama được thiết kế cho sự đổi mới với nhịp độ nhanh và trao những thứ mới nhất từ Parity Technologies và Web3 Foundation vào tay các nhà phát triển, ngay cả trước khi những tính năng đó được đưa vào Polkadot. Điều quan trọng ở đây, đó là Kusama sẽ có rào cản thấp hơn đối với các nhà phát triển vì yêu cầu liên kết parachain có lẽ sẽ thấp hơn so với Polkadot. Điều này làm cho nó trở thành một môi trường lý tưởng để các nhóm tinh chỉnh sản phẩm và mô hình kinh doanh của họ giữa một cộng đồng người dùng thực tế trước khi xem xét triển khai trên Polkadot.
- Sau khi tinh chỉnh trên Kusama, các dự án yêu cầu tính bảo mật và mạnh mẽ giống như các ngân hàng có thể xem xét triển khai trên Polkadot. Trong trường hợp triển khai trên Polkadot, nhiều nhóm vẫn có thể chọn giữ lại việc triển khai tên Kusama của họ để thử nghiệm các tính năng mới trước khi triển khai chúng trên parachain của Polkadot.
Nguồn tham khảo
Polka.Warriors Community
🌐 Website | 📣 Tele ANN | 📣 Tele Chat | 📣 Twitter | 📣 Discord
